Köpeklerde Temel Egitim

 Evcil hayvan sahibi olmanın kritik kısımlarından biri de yavru köpeğinize uygun evcil hayvan davranışlarını ve nasıl iyi bir komşu olunacağını öğretmektir. Kötü davranışları düzeltmek ve itaat eğitimi sizin sorumluluğunuzdadır.

 Çağırdığınızda gelmesi gibi basit bir komutu biliyor olması, yavru köpeğinizin hayatını kurtarabilir. Yavru köpeğiniz asla başıboş bir biçimde dışarıya bırakılmamalıdır ve tasma takma kuralına her zaman uyulmalıdır.

 Davranış eğitimi

 Unutmayın ki yavru köpeğiniz bir çocuk gibidir ve bazı davranışlarının sebebi merak ve can sıkıntısıdır. O bunların kabul edilemez olduğunu bilmez. Fakat sorumlu bir evcil hayvan sahibi olarak, evcil hayvanınızı kontrol altında tütmek ve kötü davranışlar sergilemesini önlemek sizin işinizdir. Yaygın davranış problemlerini düzeltmede izlemeniz gereken temel adımlar şunlardır;

 Kalın bir ses tonunda ve ciddi bir şekilde ” Hayır!” ya da “Ahh!” diyerek yavru köpeğinizin dikkatini çekmeli ve kesin olarak yaramazlık yapmasını engellemelisiniz.

 Kabul edilebilir alternatif bir davranış sunun ya da ilgisini başka tarafa çetin.

 Övgü ile davranışını düzeltin. Neşeli, tiz bir ses tonu ile “iyi çocuk”, “iyi köpek” gibi sözler söyleyin ve onu şımartın.

 EĞİTİM İPUÇLARI

 Kemirme – yavru köpekler genellikle kemirmeye diş çıkarma zamanlarında başlarlar. Erişkin köpekler, eğer vazgeçirilmezlerse canları sıkıldığında kemirmeye başlarlar. (Bunu düzeltmek için, bakınız sayfa 28’de ” Kemirme”) .

 Homurdanma ve Isırma – Isıran köpeklerin çoğu yavruyken homurdanma davranışı düzeltilmemiş köpeklerdir. Daha sonra ısırmayı ve kaçmayı denerler. Eğer homurdanan ya da ısıran bir yavru köpeğiniz varsa, bu uygunsuz davranışlar İçin mevcut uygun metotları uygulayabilmenizde size yardımcı olması için veteriner hekiminize danışınız. Katı cezalandırmalar genellikle davranışın daha da kötüleşmesi ne yol açar.

 Yavru köpeğiniz oyun oynarken sizi ısırmaya çalışacaktır. O, bu ısırığın sizin için acı verici olduğunu anlayamaz. “Isırma engelleme” olarak adlandırılan bu durumu köpeğinize öğretmelisiniz. Yavru köpeğiniz dişlerini bir insan derisinde kullandığında, o kişi kalın bir ses tonu ile “Ahh!” diyecektir ve sakinleşene kadar yavru köpeğinizi reddedecektir. Eğer köpeğiniz ısırmaya devam ederse, oyun oynamayı durdurun. Yavru köpeğinizle nasıl oyun oynadığınız, onun uygun olmayan davranışını destekleyebilir. Gürültü yaparak ya da savaşıyormuş gibi oyun oynamayın. Çünkü bu durumlar saldırgan davranışları pekiştirici niteliktedir.

 Eğer bu tip oyunlar oynarsanız böyle davranışları teşvik etmiş, cesaretlendirmiş olursunuz. En iyisi bu durumu durdurmak ve yavru köpeğinizin ilgisini yürüyüş, yüzme ya da git-getir gibi farklı formda egzersizlere çekmektir.

 Eğer yavru köpeğinizle ilgili halen ısırma problemleri yaşıyorsanız farklı öneriler için veteriner hekiminizle irtibata geçin.

 Ağlama – Yavru köpekler yalnız kaldıklarında sıklıkla ağlarlar. Bu durumu ayrı tutma eğitimiyle engelleyebilirsiniz (bakınız 28. sayfadaki “ağlama vemızmızlanma”).

 Aşırı havlama – Bazı havlamalar müsaade edilebilirdirler. Köpekler bir sebep olduğunda havlarlar (Bir istekleri olduğunda, bölgelerini korumak için, ilgi çekmek için ya da canları sıkıldığı için).

Aşırı havlama çoğu durumda yüksek sesle “Ahh!” ya da ” Haytr!” diye bağırılarak düzeltilebilir. Yavru köpeğinizi sessizleştiğinde övün, takdir edin. Yavru köpeğinizle günde 20 dakikalık egzersizler yaparak, ona sıkılmaması için yardımcı olabilirsiniz. Eğer komşularınız size yavru köpeğiniz siz evde yokken havlaması ile ilgili olarak şikâyette bulunurlarsa, yavru köpeğinize oyuncaklar, güvenli çiğneme maddeleri ve ilgisini çekebilecek şeyler temin edin. Ve oyuncaklarını haftada bir değiştirerek sıkılmasını engellemeye yardımcı olabileceğinizi unutmayın.

 Kucağa sıçrama – Yavru köpeğiniz insanları sakin bir şekilde nasıl karşılayacağını öğrenmelidir. Eğer yavru köpeğiniz insanların üzerine atlıyorsa “Dur” ve “Otur” komutlarını öğrenmesi gerekir. Yavru köpeğinizi evde ya da dışarıda insanlar ile tanışırken tasma ile tutarsanız, uygun tanışma etiğini öğrenmesine yardım etmiş olursunuz.

 Yavru köpeğiniz birilerinin üzerine atlamaya başladığında tasmasını aşağıya doğru çekerek kalın bir ses tonu ile ” Dur!” deyin ve tehditkâr bir şekilde üzerine doğru yürüyün. ( annesinin yapabileceği gibi) Yavru köpeğiniz geri çekildiğinde “Otur” komutunu verin ve ona yardımcı olun. Yavru köpeğiniz oturma pozisyonuna geçtiği zaman onu her zaman takdir edin ve ödül verin.

 Yalvarma – Siz yemek yerken yavru köpeğinizin size yalvarması doğal bir durumdur, Ancak yavru köpeğinizi asla masadan beslememek çok önemlidir. Çünkü bu gibi bir durum bu kötü davranışı desteklemek anlamına gelir. Yalvarma bıraktırılması zor bir davranış biçimidir.

 Yavru köpeğinizi siz yemeğe oturmadan besleyin ve yemek sırasında masanın etrafında göründüğünde onu reddedin. Eğer yalvarırsa ona kararlı bir biçimde “Hayır!” diye belirtin. Yemek sırasında yavru köpeğinizi kulübesinde tutmalı, yatağında kalması gerektiğini öğretmeli ya da ayaklarınızın altında uzanmasını sağlamalısınız.

 Çöp kutularını kurcalama (karıştırma) – Yavru köpekler için, doğaları ve dürtüleri gereği kokan yemekler, ilginç kağıtlar ve kemirilebilir kutular içeren çöp kutuları ya da çöp torbalan cazibelidir. Ancak bunların çoğu tehlikeli olabilir.

 Bu problemi engellemenin en iyi yolu, bu gibi maddeleri yavru köpeğinizin ulaşamayacağı yerlerde saklamaktır. Eğer bu mümkün değilse kararlı bir biçimde “Hayır!” diye belirtin ve yavru köpeğinizi o alandan uzaklaştırın, sonra da ona alternatif bir aktivite sunun.

 Arabaları kovalamaları ve arkalarından koşmaları – Yavru köpeğiniz, bu aktiviteyi sergilememesi için, başıboş bir biçimde asla dışarıda bırakılmamalıdır. Eğer yavru köpeğiniz hareketli hedefleri takip ediyorsa, doğal bölge edinme içgüdüsü ile hareket ediyordur. Bu problem düzeltilmesi zor bir durumdur.

 Dolaşma – Tel ile çevrili alanlarda dolaşmaları ya da tasma ile dışarıda gezdirilmeleri, yavru köpekler için en güvenli durumdur.

 

 İTAAT  EĞİTİMİ

 Ne zaman başlayacaksınız? Tasma eğitimi gibi basit eğitimler ile başlayabilirsiniz. Eğitimlere evinizin etrafında ve gözetiminiz altında, yumuşak vücut tasması veya boyun tasması ile başlamak uygun olacaktır.

 İlk başlarda yavru köpeğiniz bu durumlardan hoşlanmayacaktır. Ancak sabrederseniz tasmasına uyum sağlayacak, alışacaktır. Onunla top oynayarak dikkatini dağıtın ya da tasmasını taktığında onu överek alışmasını sağlayın. Yavru köpeğinizin tasmasının düzgün bir biçimde takılı olup olmadığını düzenli olarak kontrol edin.

 Tasma, eğitim için esas bir unsurdur. Deri ya da plastik tasma yavru köpeğiniz için uygundur. Uzun tüylü ırklar için, vücudu saran deri tasmalar keçe oluşumunu azaltmak için tavsiye edilebilir.

 Ayrıca yavru köpeğinizin eğitimi için 1,8 metre uzunluğunda bir boyun tasması gereklidir. Boyun tasması perdeli pamuktan ya da deriden yapılmış olmalıdır (naylon tasmalar kaygan olurlar ve ellerinizin su toplamasına neden olabilirler.

 Eğitimde de olsanız yavru köpeğinizin günlük oyun saatlerini unutmayın. Yavru köpeğinizin sıkı bir vücuda sahip olabilmesi ve fazla enerjisini yakabilmesi için egzersizlere İhtiyacı vardır.

 Yaklaşık üç aylık olduğunda yavru köpeğiniz ile birlikte günde iki kez tasma ile yürüyüşlere başlamalısınız. Ayrıca yavru köpeğinizi profesyonel bir İtaat eğitimine de verebilirsiniz. Gün bir itaat eğitimine, yavru köpeğiniz altı aylık kadar olduğunda başlayabilirsiniz.

 

 EĞİTİM DONEMİ

 Önce yavru köpeğinizle oyun oynayın. Aksi halde onun ilgisini üzerinizde tutmanız zordur. Eğitim zamanlarını kısa tutun (günde 5 ile 15 dakika arası). Gün içinde sık tekrarlar daha faydalı olacaktır. Bu yavru köpeğinizin kısa sürede dikkatini toplamasını ve eğitim dönemlerinin sizin ve yavru köpeğiniz için daha eğlenceli olmasını sağlar.

 Komutanın kimde olduğunu kanıtlamak için farklı egzersizlerden faydalanabilirsiniz. Bunu yapmak için yavru köpeğinizi yerden kaldırın ve boğuşmayı bıraktığı zaman yere bırakın. Yavru köpeğinizin karnını okşayın ve baskınlığınızı ona kanıtlayın. Daha sonra da onu sakince övün.

 Sabırlı olun. Ne yapması gerektiğini, yavru köpeğiniz bunu öğrenene kadar, tekrarlayın. Ve sonra onu övün. Köpekler neyin doğru olduğunu mantıklı düşünerek değil, tekrarlar sayesinde öğrenirler.

 Asla sakinliğinizi kaybetmeyin ya da ona vurmayın. Yavru köpeğiniz neden Sinirlendiğinizi de davranış şeklinizi de anlayamaz. Bunun yerine sizden korkar.

 Yavru köpeğiniz itaat ettiğinde onu övgü yağmuruna tutun. Onu sahiplenin ve hafifçe göğsünü okşayın.

 Kararlı ve tutarlı olun. Böylece komutanın kimde olduğunu bilecektir. Komut verirken aynı ses tonunu ve aynı kelimeleri kullanın.

 Her eğitim dönemini olumlu bir işaretle sonlandırın. Eğer yavru köpeğiniz yeni bir komutu kavrayamadı ise, başarılı olduğu bir komuta geri dönün ve onu övün.

 

ÖZEL KOMUTLAR (SPESİFİK KOMUTLAR)

 Gel : Yavru köpeğinizi “Gel” komutu ile yedi haftalıktan erken zamanlarda tanıştırabilirsiniz, bu ilk olarak öğrenebileceği bir komuttur.

 Onu beslerken yavru köpeğinize “Gel” deyin (bu anlık bir ödül olacaktır). Ona, canlandırmaya benzer bir ses tonu ite “Gel bakalım” derken sizi takip etmesini sağlayın.

 Tasma metodu : Yavru köpeğiniz sizin çok yakınınızda tasmalı bir şekilde otururken, kalın bir ses tonu ile ismini kullanarak ve coşkulu bir şekilde ” Gel” deyin. Nazikçe onu kendinize doğru çekin. Ellerinizi kullanmadan tek dizinizin üzerine çömelerek onu karşılayın. Size ulaştığında çok heyecanlanabilir ve üzerinize atlayabilir, yerde yuvarlanabilir ya da idrarını kaçırabilir. Onu birkaç kez daha coşkulandırın ve sonra size doğru gelmeye başladığında kademeli olarak oturması için onu teşvik edin.

 Otur : Yavru köpeğinizin başının üstünde elinizde bir miktar yavru maması tutarken ona otur deyin. Elinizdeki mamayı yavrunuzun kafasının arka tarafına doğru hareket ettirin ve oturmasını sağlayın. Sonra onu övün ve ödül olarak ekstra bir miktar verin.

 Tasma metodu ile yavru köpeğiniz sizin sol tarafınızda otururken, tasmasını sağ elinizle tutun. Öylece durun, yavru köpeğinizin ilgisini çekin ve size takmasını sağlayın. Bunun için mama da kullanabilirsiniz. Tam o anda “Olur” deyin. Yavru köpeğiniz oturana kadar (ki oturacaktır) sabırlı olun, onu övün ve ödüllendirin. Daha sonra tasmasından çekerken ona komut verin. Başarılı olduğu zaman sadece komut verin, tasmayı çekmeyin. Böylece yavru köpeğiniz komuta yanıt verecektir. Onu övmeyi ve ödüllendirmeyi unutmadın.

 Kal : Yavru köpeğiniz sizin sol tarafınızda otururken, siz onun tasmasını sağ elinizde toplayın, avuç İçiniz yavru köpeğinizin yüzüne bakacak şekilde parmaklarınızı aşağıya indirerek yavrunuza ” Kal” deyin. Gözünüzle onu izlerken, yavrunuzun Önüne doğru bir adım atın. Eğer ederse, nazikçe ona hatırlatarak “Kal” komutunu ona tekrar edin. İlk başlarda yavru köpeğinizi nazikçe salarak, övmeden önce onun 5-10 saniye “kal” pozisyonunda durmasını sağlayın. Kademeli olarak zamanı ve ondan uzaklaşma mesafesini artırın.

 Yanınızda yürütme Yavru köpeğinizi sol yanınızda tutun ve dikkatini çekin. Daha sonra ona “yanımda yürü” komutu verirken sol adımınızla ileri doğru yürüyün. Bacağınızı sıvazlayarak yavru köpeğinize nerede olmasını istediğinizi gösterin. Onunla yana birkaç adım atın ve sonra onu övün. Ya köpeğiniz bir kez temel fikri kavradığında, kademeli olarak mesafe ekleyin ve geri dönün. Onu ödüllendirmek ve motive etmek için ona yavru mamasından bir miktar ikram edin.

 Eğil – Eğil & Kal : Bu komutlar yavru köpeğinizin altı aylıkken öğrenebileceği komutlardır. Yavru köpeğinizle birlikte oturma pozisyonunda başlayın ve sonra ona “eğil” komutu verin. Bu pozisyona gelmesi için ona yemek vererek yardımcı olun. Yemeği zeminde ilerletin, daha sonra “eğil” diyerek ilerleyin. Yavru köpeğinizin burnu mamayı takip edecektir. Bu işi eğilmiş olarak yaparsa onu övün ve Ödül olarak bir miktar mamayı ona verin.

 Yavru köpeğiniz bir kez “kal” ve “eğil” komutlarını öğrendiğinde, ona kombine bir komut olan ” Eğil-kal” komutunu öğretebilirsiniz. Onu her zaman sakince övün ve bir miktar mama ile onu ödüllendirici davranışlarda bulunun.

 

 Kemirme

 Yavru köpeklerin kemirme problemi genellikle diş çıkarmaya, can sıkıntısına ya da strese bağlıdır ve bu durum yavru köpeğinizin doğasına yerleşmeden, bir an evvel, vazgeçirilmelidir.

 Yavru köpeğinize buz küpleri vermek, diş çıkarmasına yardımcı olur (yalnız buz küplerinin onun idrar kesesini dolduracağı ve bu yüzden tuvalet ihtiyacını gidermesi için bir yerin olmasının gerekeceğini unutmayın).

 Güvenli kemirme oyuncaklarının temini yavru köpeğinizin can sıkıntısını azaltabilir. Böylece siz yanında olmadığınızda tehlikeli maddeleri kemirme sorunu olmayacaktır :

• Yavru köpeğinizi kabul edilebilir sınırlar dışında bir şeyi çiğnerken yakaladığınızda “Hayır!” diye bağırarak, uygunsuz davranışının üzerinden dikkatini çekmesini sağlayın.

• Yavru köpeğinizin dikkatini kemirme oyuncağının üzerine çekmeye çalışın. Güvenli kemirme oyuncağını kemirmeye başladığında yavru köpeğinizi tiz bir ses tonu ile ” iyi çocuk” diyerek takdir edin. Bu davranışı imtiyazlı olarak sergilemekten kaçının. Yavrunuzu ne zaman uygun oyuncağı çiğnerken görürseniz onu takdir edin ve övün.

• Evcil hayvan mağazalarında bulunan zararsız fakat tadı iyi ürünler kullanarak yavru köpeğinizin mobilyalarınızı ya da başka şeyleri kemirmesini engelleyin.

• Evcil hayvanınız için uygun ve güvenli ürünlerle ilgili olarak veteriner hekiminize danışın.

 

 AĞLAMA VE MIZMIZLANMA

 Yavru köpeğiniz sizi, ailesi ya da sürüsü olarak görür ve mümkün olduğunca sizinle birlikte olmak ister.

 Her ne kadar bazı zamanlar onu yalnız bırakmanız gerekli de olsa, bu onlar için stresli bir durum olacaktır. Çünkü yavru köpeğiniz sizin ne zaman döneceğinizden emin olamaz. Endişelenebilir ve ağlayabilir, mızmızlanabilir uluyabilir (sürüsünü bulmaya çalışan bir kurt gibi). Yavru köpeğiniz yalnızlıkla başa çıkabilmeyi öğrenmek için güven verilmeye ve övgüye ihtiyaç duyar.

 Yavru köpeğinize yalnız başına kalmayı öğretmeye, siz evde iken kısa zaman dilimlerinde kulübesinde yalnız bırakarak başlayın. Kulübesinde sessizce oturduğu zamanlarda onu takdir edin ve övün. Onu kulübesinin dışına çıkardığınız zamanlarda, onun bu durumu onu kurtarıyormuşsunuz gibi algılamasına izin vermeyin.

 Çalışmadığınız günlerde kısa zamanlı dönemlerde evi terk edin. Bu zaman dilimlerini kademeli olarak artırarak onun kulübesinde yalnız başına kalması durumunu olağan hale getirin.

 Evden ayrılma ve eve dönüş anlarını büyük bir mesele haline getirmeyin. Bu durum yavru köpeğinizin endişe duygusunu destekleyecektir.

 Yavru köpeğiniz, sizin geliş ve gidiş zamanlarınızı tahmin edebilme yeteneğini geliştirecektir ve zamanla bunu öğrenecektir.

 Yalnızlık olgusundan dikkatini çekmesi için ona güvenli oyuncaklar verin. Odada hafifçe çalan bir radyo bulundurmayı tercih edin. Böylece yavru köpeğiniz sesler duyacak ve kendini güvende hissedecektir.

 

 OYUN OYNAMA

 Yavru köpekler, günlük egzersizlere ve düzenli oyun zamanlarına ihtiyaç duyarlar. Oyun, siz ve yavru köpeğiniz arasındaki önemli bir etkileşimdir. Bu onun sosyalleşme becerilerini geliştirmesine yardımcı olur. Egzersizlerini destekler ve sizinle arasındaki bağların kuvvetlenmesini sağlarken yavru köpeğinizin bastırılmış enerjisinin de dolaylı bir biçimde boşalmasını sağlar.

 Yavru köpeğiniz sizi burnu ile dürterek, pantolonunuzun paçasından çekerek ya da başı ile hareketler yaparak (kafası ve göğsü ile eğilme hareketleri gibi veya kalçasını kaldırma şeklinde) sizi oyuna çağırır.

 Git-getir, kovalamaca, saklanma-bulma ve takip etme gibi oyunlar yavru köpeğiniz için eğlencelidir ve doğal içgüdülerini ifade edebilmesini sağlar. Aynı insanlarda olduğu gibi evcil hayvanlar da aynı şeyleri yapmaktan sıkılırlar. Bu yüzden çeşitlilik önermelisiniz ve farklı oyuncaklar temin etmelisiniz.

 

 SOSYALLEŞME

 Yavru köpeğinizi aile üyelerinizle, arkadaşlarınızla ve yabancılarla tanıştırın. Böylece her çeşit insanla iyi geçinmeyi öğrenir. Yavru köpeğinize bu insanların arkadaşça olduğuna dair güven verin ve onları uygun şekilde karşılayabilmesi için ona takviyelerde bulunun.

 Üstelik yavru köpeğinize, iyi davranışlarını desteklemek anlamında yeni insanlar ve farklı ilgiler sunmuş olursunuz.

 Ayrıca yavru köpeğinizi farklı ortamlara da sokmalısınız. Onu yürüyüşe çıkarabilir, araba ile gezdirebilir ya da ailece yapılan bir pikniğe götürebilirsiniz. Yavru köpeğinizin güvenliği ve sorumlu bir evcil hayvan sahibi olabilmek içir, her zaman tasma takma ve yavru köpeğinizin arkasından onun dışkısını temizlemek gibi kurallara uymalısınız