KEDİLERDE ALT ÜRİNER SİSTEM RAHATSIZLIKLARI (FLUTD)

FLUTD, kedilerde alt üriner sistemi etkileyen bir grup sağlık problemine (idrar taşları, üretral tıkanmalar, enfeksiyonlar, sistitis vb.) verilen genel isimdir.

Eğer kediniz herhangi bir üriner sistem rahatsızlığına sahip ise sık sık idrar yapar, idrar yaparken ağrı duyar ve genellikle idrarında kan görülür. Dahası, idrar kabı yerine farklı yerlere idrar yapma eğilimi gösterir. FLUTD kedilerde yaşa veya cinsiyete bağlı olmaksızın, çok sık görülen bir rahatlıktır. Erkek kedilerde daha çok görülür ve normal idrar geçişini engelleyen blokajlar biçiminde şekillenir.

FLUTD OLUŞUMUNA NEDEN OLAN FAKTÖRLER NELERDİR?

 Bu ağrılı durumun birkaç temel sebebi vardır:

 1)      İdiyopatik Sistitis (FIC): Kedilerde en sık görülen alt üriner sistem rahatsızlığıdır. İdrar kesesinin bir çeşit yangısıdır. Nedeni bilinmemektedir fakat aynen insanlarda olduğu gibi sterese bağlı olarak oluşumu artabilir.

2)      Sitruvit ve okzalat kristalleri: Kedilerde beslenme bu kristallerin oluşumuna etki edebilmektedir.

3)      Sitruvit ve okzalar taşları: İdrar kristalleri bir araya gelerek idrar taşlarını oluşturur ve idrar taşları da üriner sistemde tıkanmaya sebep olurlar.

4)      Üretral tıkanmalar: Vücut sıvıları ile birleşen sitruvit kristalleri üretral tıkanmalara sebep olabilir. Tıkanmayı yaratan kristal öbeği, üretraya doğru ilerler ise kedide ciddi bir tıknalığa sebep olur.

 Beslenme

 Kedinize uygun olmayan beslenme idrarın Ph’sını değiştirerek farklı kristallerin oluşumuna neden olmaktadır. Bununla beraber yetersiz su tüketimi de idrar kristallerinin oluşmasında önemli bir faktördür.

 Diğer risk faktörleri

 İdeal ağırlığın üzerinde olma, yeterli egzersiz yapmama ve stres gibi faktörler üriner sistem problemlerinin oluşma riskini arttırır.

 Klinik belirtiler nelerdir?

 En sık görülen FLUTD belirtileri şunlardır:

• İdrarda kan
• İdrar yaparken zorlanma
• Sık sık idrar yapma
• Normalde idrar yapmadığı yerlere idrar yapma
• Huzursuzluk, saklanma, iştahsızlık

 Komplike olmayan sistitlerde üriner sistemin dışında genel bulgulara rastlanmaz. Vücut ısısı normaldir. Hasta çoğunlukla sağlıklı görülür ve iştahı iyidir. Üriner sisteme ilişkin anormallikler; idrar yapmada zorluk, sık sık idrar yapma pozisyonu alma, idrar yaparken aşırı miyavlama, kum kabının dışına idrar yapma (periüri), cinsel bölgenin sık yalanması, idrarda kan gözlenmesidir.

     Fiziksel muayenelerde genelde sistitise ilişkin bir bulgu saptanmaz. Kronik sistitiste dıştan palpasyonla idrar kesesi duvarında kalınlaşma palpe edilir. Sistit şüphesinde proteinüri, hematüri, pyüri yönünden idrar analizi yapılmalıdır. İdrarın steril bir tüpe alınmasıyla yapılacak olan idrar kültürü sonuçları tanıya yardımcı olur. Yapılan radyografik ve ultrasonagrafik inceleme ile idrar kesesi taşları ve tümörlerinin ayırıcı tanısı konulabilir. Kronik sistitte kese duvarındaki kalınlaşma kontrast sistografi ile net olarak ortaya konulabilir.

  Öncelikle predispoze nedenler varsa onlara yönelik sağaltım uygulanmalıdır. Antibakteriyal sağaltım kültür sonuçlarına göre yapılabileceği gibi pratikte üriner sisteme etkili antibiyotikler kullanılır. Akut sistitlerde sağaltıma en az 1-2 hafta devam edilmeli; kronik hale dönüşenlerde ise bu süre en az 3-5 hafta olmalıdır. Bu sürelerin sonunda idrar kültürü sonuçları negatif ise sağaltıma devam edilmez. Ancak pozitif ise inatçı ve tekrarlayan sistit olarak değerlendirilip sağaltıma uzun süre daha devam edilir.

     Sistitin önlenmesi yada görülme sıklığının azaltılması için hasta sahibi tarafından bir takım önlemler alınabilir. Bunlar; sık sık ve küçük porsiyonlarla besleme, her zaman temiz ve taze su bulundurup içmeye teşvik etme, yeterli sayıda kum kabı bulundurma (özellikle birden fazla kedi bulunan evlerde), kum kaplarının evin güvenli ve sakin bir köşesinde bulundurma, kum kaplarının temizliğine dikkat etme, kedinin rutin hayatındaki değişiklikleri minimumda tutma ve kedi için en uygun diyeti seçme sayılabilir. Bazı özel durumlarda veteriner hekime danışarak üriner sistem rahatsızlıkları için hazırlanmış özel diyetlerin kullanılması gerekebilir.

     Kedilerde sistit konu başlığı altında feline idiopathic cyctitis (kedilerin nedeni belirsiz idrar kesesi yangısı)’in özel bir yeri vardır. Bu hastalık kedilerin alt üriner sistem hastalıklarında en çok teşhis edilen hastalıklardan birisidir. Bu hastalığın nedeni bilinmediğinden tam olarak anlaşılamamıştır. Stres ve diyet değişikliği feline idiopathic cyctitis riskini arttırır. Hastalık kronik olabilir. İdrar steril ve herhangi bir taş olmamasına rağmen kanlı görülebilir. Hastaların birçoğunda hematüri, disüri ve pollaküri bazen kendiliğinden iyileşebildiği gibi bu bulguların tekrar görülmesi söz konusu olabilir. Bu tekrarlamanın sıklığı yaşın ilerlemesiyle birlikte düşmektedir.

 Kedinizi tekrar eve getirdiğinizde nelere dikkat etmelisiniz?

 Su alımının arttırılması

 Kedinizin aldığı su miktarını artırdığınızda kedinizin idrar miktarı da artacaktır. Bu şekilde siz de kedinizde oluşacak kristal ve taş oluşumunu azaltmaya destek olacaksınız.

 Kedinizin daha fazla su içmesini sağlayacak 5 tüyo:

1. Evinizin farklı yerilerine su kapları yerleştiriniz.
2. Kediniz damlayan musluklardan su içmekten hoşlanacaktır.
3. Farklı şekil ve derinliklere sahip su kapları deneyiniz.
4. Mamasına su ekleyiniz.
5. Kuru mamanın yanı sıra konserve ile besleyebilirsiniz.

 Kedinizin mutlu olmasını sağlamak sizin elinizde

 Kedinizin sahip olduğu stresin azaltılması sağlıklı idrar yapısının korunmasına yardımcı olur.

• Kedinizin tırmalayabileceği, tırmanabileceği ve dinlenebileceği alanlar yaratınız.
• Kediler yüksek yerleri severler.
• Kediler kendilerini güvende hissedebilecekleri alanlara ihtiyaç duyarlar.
• Kediler temiz ve kuru idrar kaplarını kullanmaktan hoşlanırlar.
• Sizinle oyun oynamaktan ve zaman geçirmekten mutlu olurlar.